Veteranenshop, Stichting Onbekende Helden, De Witte Anjer, Steun onze troepen in Afghanistan, allemaal initiatieven waar veteraan Fred Janssen bij betrokken is geweest. Na een start bij Defensie op jonge leeftijd als dienstplichtige heeft hij een mooie carrière gemaakt in het bedrijfsleven. En dan kruipt het bloed waar het niet gaan kan, toch weer terug als reservist bij Defensie. Kortom, genoeg redenen om met Fred Janssen in gesprek te gaan!

Hallo Fred, hoe ben je ooit met Defensie in aanraking gekomen?
Na mijn middelbare school moest ik in dienst en dat vond ik ook helemaal niet erg. Het was de tijd van ‘het gebroken geweertje’, er was veel weerstand tegen Defensie. Ik kwam op in Ede, ik werd verbindelaar (redactie: Verbindingstroepen, zij zorgen voor de communicatie binnen de Landmacht) een prachtig mooie job. En tegelijkertijd kwam de uitzending naar Libanon in beeld. Ik ben daar in het jaar 1979 ook heen vertrokken. En toen mijn diensttijd ten einde liep werd ik door een kolonel gevraagd wat ik ging doen. Ik was van plan om te gaan werken, ik moest wel, want ik kom uit een eenoudergezin, financieel had mijn moeder het heel zwaar. Er was geen geld om te gaan studeren. “Maar waarom blijf je dan niet langer bij Defensie, want er zijn ook regelingen om je opleiding te betalen’, vertelde die kolonel me. En dat heb ik gedaan. Uiteindelijk heb ik 7 jaar nagediend. Ik heb marketing gestudeerd. Maar je blijft altijd wel een groen hartje houden. Na een aantal omzwerving in het bedrijfsleven ben ik in 2003 weer teruggekeerd bij Defensie als reservist.

Wat ben je toen gaan doen bij Defensie?
Ik ben aan de slag gegaan als reservist bij IDEA, dat staat voor International Development of Enterpreneurial Activities. We brengen als Defensie ergens vrede en veiligheid maar dan begint pas eigenlijk pas de echte ‘heavy lifting’, de economie weer draaiende te krijgen. Ik ben hiervoor in Bosnië geweest. En mezelf vervolgens verder ontwikkeld binnen Defensie. En toen ook naar Afghanistan geweest als public affairs officer geweest van generaal Mart de Kruif. In deze rol onderhield ik onder meer contact met journalisten, behoorlijk wat meegemaakt. Een geweldige tijd. En inmiddels Luitenant-kolonel, daar ben ik best trots op.

En je werkt nu nog steeds als reservist bij Defensie. Waar richt je je nu op?
Ja, dat is iets heel gaafs, de adaptieve krijgsmacht! Dat gaat over hoe gaan we de krijgsmacht inrichten, niet alleen met mensen maar ook met middelen. Tweederde vast, een derde flexibel. Er moeten dus veel meer reservisten komen. Daar zet ik me voor in, mijn marketingachtergrond helpt daarbij.

Nog even terug naar je overstap van Defensie naar het bedrijfsleven. Want ik las dat jij een van de eerste marketingmedewerkers was van Oracle, een Amerikaans softwarebedrijf?
Ja, klopt, via een persbericht van Defensie over databases ben ik in contact met Oracle gekomen. En daar aan de slag gegaan, als een van de eerste 500 medewerkers. Ik heb begin van IT meegemaakt, begonnen op de onderste sport van de ladder. Ik ben gestart als ‘roadie’, rondrijden met een auto door heel Europa om evenementen te organiseren. En zo ben ik opgeklommen. Mijn laatste functie bij Oracle was marketingdirecteur voor Europa, Midden-Oosten en Afrika.

Wow, dat is een mooi pad. En als je daar nu op terugkijkt, heeft de ervaring die je bij Defensie hebt opgedaan, heeft die je hierbij geholpen?
Ik denk het wel. De drive om dingen voor elkaar te krijgen. En ik vind het ook superleuk om in teams te werken, samen met mensen. Om een gezamenlijk doel te hebben. Daar heb ik bij Defensie toch wel veel van geleerd. Ik vind het supermooi om een taak te krijgen, een doel te hebben.

Tijdens je carrière in het bedrijfsleven heb je toch besloten om als reservist bij Defensie terug te komen. Hoe is dat gegaan?
Dat is best wel een mooi verhaal. Ik woonde destijds in Amerika. Ik kreeg van mijn moeder een bericht dat er in Havelte een reünie was van Libanongangers. Ik ben daar toen heen gegaan, maar toen ik aankwam bleek het geannuleerd te zijn. Dat was in oktober 2001, net na 9/11, toen er allerlei extra veiligheidsmaatregelen golden. Ik stond daar toen bij de ingang van de Kazerne en raakte in gesprek met mensen die ook waren gekomen. Daar was ook de bataljonscommandant aanwezig die iedereen netjes te woord stond die ook voor niets waren gekomen. En hij vroeg aan mij waar ik vandaan kwam. ‘San Francisco’ was mijn antwoord. Dat vond hij heel erg dat ik voor niks zo’n reis had gemaakt. Een tijdje later hebben we toen nog eens afgesproken en toen is het balletje gaan rollen. Hij heeft met toen geattendeerd op IDEA. ‘Met jouw ervaring moet je gewoon reserveofficier worden’. En dat is toen ook gebeurd.
Geweldige dingen bij IDEA gedaan. Bijvoorbeeld drukkerijtjes opzetten in Bosnië. Er dan voor zorgen dat er vanuit Nederland materialen geleverd worden zodat mensen weer iets op kunnen bouwen. Supercool om te zien dat de lokale mensen er dan weer durven ergens voor te gaan! Dat er weer een glimlach op hun gezicht verschijnt. En dat doen wij als Nederland, en Duitsland ook, trouwens supergoed. Het militaire combineren met de opbouw.

En los van het zijn van reservist, heb je ook nog andere dingen gedaan die iets met Defensie te maken hebben, toch?
Ja, in de Verenigde Staten waren bumperstickers met ‘support our troops’ heel populair. Toen dacht ik, nou ‘Steun onze troepen in Afghanistan’ lijkt me ook wel mooi. Begon als grapje, maar het werden uiteindelijk meer dan 100.000 bestellingen. Dus dat was even aanpoten. En later ook nog idee opgepakt om een echte winkel te beginnen, de Veteranenshop. Daar bleek veel behoefte aan te zijn. Vooral vanuit de Veteranen uit Nederlands-Indië. Want die konden wel wat aandacht en waardering gebruiken. Die kregen destijds bij aankomst in Rotterdam sinaasappel en een treinkaartje, dat was het dan. We gingen allerlei producten maken, petjes, T-shirts. Het werd groter en groter. En dat bestaat nu nog steeds, maar ik ben er niet meer bij betrokken.
Een ander mooi initiatief is de ‘Witte Anjer’. Die hebben geïntroduceerd als blijk van waardering voor veteranen, geïnspireerd op de Witte Anjer die Prins Bernard vaak droeg, maar ook als het symbool van verzet tijdens de begindagen van de bezetting door Nazi Duitsland van Nederland. Er zit dus een heel verhaal achter die Witte Anjer. We droegen dat bij een herdenking als Libanonveteranen. Maar daar werd zo positief op gereageerd dat het groter en groter werd. En is het overgenomen door de stichting Nederlandse Veteranendag, dat is natuurlijk prachtig!

En Onbekende Helden, daar heb je ook aan meegewerkt aan de start. Een van de doelstellingen is om mensen die bij Defensie hebben gewerkt te helpen aan een baan in de burgermaatschappij. Dat heb jij niet echt nodig gehad, maar zijn er militairen die hier dan wel behoefte aan hebben?
Ja, want er zijn veel vooroordelen bij werkgevers richting mensen die bij Defensie hebben gewerkt. ‘Ja, maar hebben ze dan geen PTSS?’, is een vaak gehoorde opmerking. En dat geeft dus aan dat er nog een hoop is uit te leggen. Want er zijn natuurlijk ernstige problemen bij sommige veteranen, maar dat is een kleine groep van ongeveer 5 %. De meeste Veteranen komen juist sterker terug van een uitzending.

Tot slot, waarom zou een bedrijf een veteraan in dienst nemen?
Het kan toegevoegde waarde leveren aan je organisatie. Natuurlijk omdat veteranen unieke kwaliteiten hebben, zoals altijd een extra stappen kunnen zetten, snappen dat het gaat om het team en toegewijd zijn. Leiding kunnen geven maar ook leiding kunnen ontvangen. Maar ook om andere reden. We gaan nu eindelijk als samenleving weer beseffen dat de vrijheid waarin wij leven een prijs heeft. Dat het creëren van vrijheid kost heel veel geld, tijd en energie. En daarom is het wellicht ook goed om als bedrijf een veteraan in dienst te hebben om dat af en toe toch eens te bevestigen. Hier moeten we heel zuinig om zijn, die vrijheid.
En bijkomend punt is dat indien je als bedrijf medewerkers de ruimte biedt om als reservist aan de slag te gaan, maakt je dat als werkgever alleen maar interessanter. Je bindt de medewerker aan je bedrijf omdat die er iets naast kan en mag doen. Je leert er ook heel veel van. Defensie en het bedrijfsleven moeten niet met elkaar concurreren, we moeten juist samenwerken, ook op personeelsgebied, daar worden beide wijzer en sterker van

Je had het net over vrijheid, maar wat betekent dat eigenlijk voor jou?
Voor mij is vrijheid keuzes mogen maken. Ik heb twee dochters, ik ben het niet altijd eens met hun keuzes. Maar het zijn hun keuzes! Dat je ieder dag zelf mag bepalen wat je gaat doen, of het nu gaat om politiek , geaardheid, religie, dat zijn allemaal keuzes. En dat besef is nu ook aan het groeien in de maatschappij. Ik was tijdje terug aan het tanken in mijn uniform en toen kwam een mevrouw naar met toe en die zei ‘thank you for your service’. Dat had ik nog nooit eerder meegemaakt!